کد مطلب:161334 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:121
اگر حر به امام حسین اجازه ی برگشت می داد، آیا آن حضرت برمی گشت
نقل است كه امام حسین علیه السلام در منزل شراف با حر و سپاهیانش روبرو شدند. حر نیز مأمور برگرداندن امام بود و یا هر جا امام می رود، با ایشان باشد تا آنجا كه به دستور عبیدالله، امام را متوقف نمود. سؤال این است كه اگر حسین بن علی علیه السلام از سوی حر تحت فشار نبود، به مدینه مراجعت می نمود؟ با توجه به اینكه حضرت فرمودند: «اگر در این راهی كه در پیش گرفته اید، پافشاری كنید و از ما روی بگردانید... و فعلا خواسته ی شما غیر از آن باشد كه در دعوتنامه های شما منعكس بود، من از همین جا مراجعت می كنم». [1] .
پاسخ:
پاسخ این سؤال را در سخنان امام علیه السلام، بویژه سخنانی كه بعد از نماز عصر در منزل شراف صورت گرفت، می توان یافت. سخنرانی امام حسین علیه السلام در منزل شراف، جنبه ی اتمام حجت دارد. حسین بن علی علیه السلام می خواهد بگوید كه آمدن من به شهر شما جنبه ی تهاجم و حمله ی به این شهر و مردمان آن را ندارد و اگر كارگزاران بنی امیه برای به وجود
آوردن جو مسموم، تبلیغات سوئی راه بیندازند، كذب محض و خلاف واقع می باشد؛ بلكه این سفری است كه طبق دعوت قبلی مردم كوفه انجام گرفته است. اما این بدان معنا نیست كه اگر مردم كوفه منصرف شدند، آن حضرت هم به خانه ی خود بازگردند. بلكه منظور آن حضرت این است كه در صورت انصراف مردم كوفه، ما هم به این شهر نمی آییم، اما اصل عدم بیعت با یزید و امر به معروف و نهی از منكر، بحال خود باقی است؛ اگر چه منجر به كشته شدن ما شود. یعنی این مبارزه اگر در كوفه نباشد، در هر جای دیگر ممكن خواهد بود.
بطور خلاصه علت اینكه امام فرمود اگر از دعوت خود برگشته اید، من از همینجا برمی گردم، این بود كه:
اولا: امام می خواست با این پیشنهاد، جلوی تبلیغات شوم دشمن را بگیرد. چون در غیر اینصورت دشمن شایع می كرد كه حسین بن علی علیه السلام بر علیه حاكم وقت شورش كرده و باید با او مبارزه كرد و این حسین علیه السلام است كه جنگ را آغاز كرده است.
ثانیا: حضرت با این پیشنهاد، به مردم فهماند كه حكومت یزیدیان، فرزند رسول خدا (ص) را از وطن بیرون و در بیابان، آن هم به همراه فرزندانش، اسیر ساخته است.
ثالثا: این پیشنهاد امام، جنبه ی اتمام حجت دارد كه در منزل شراف به صراحت می فرماید: «این سخنان من - یعنی درخواست بازگشت - اتمام حجت است برای شما و رفع مسئولیت در پیشگاه خداوند».
رابعا: بعضی از روایات حاكی از این است كه امام قصد بازگشت به سمت حجاز را داشت، ولی حر نگذاشت. كه این مطلب نمی تواند صحیح باشد، چون امام می دانست كه در حجاز و مكه از آسیب مأموران یزید در امان نیست و لذا اعمال حج را ناتمام گذاشت. پس چگونه ممكن است پس از نومیدی از مردم عراق، دوباره به حجاز برگردد؟ [2] .
در هر صورت، آزاد بودن امام از سوی مردم كوفه و یا لشكریان حر، كوچكترین اثر مثبت یا منفی در اصل مبارزه ی آن حضرت نداشت. همانگونه كه اصل دعوت آنان نمی توانست انگیزه و علت مبارزه و قیام آن حضرت باشد.
پاسخ:
پاسخ این سؤال را در سخنان امام علیه السلام، بویژه سخنانی كه بعد از نماز عصر در منزل شراف صورت گرفت، می توان یافت. سخنرانی امام حسین علیه السلام در منزل شراف، جنبه ی اتمام حجت دارد. حسین بن علی علیه السلام می خواهد بگوید كه آمدن من به شهر شما جنبه ی تهاجم و حمله ی به این شهر و مردمان آن را ندارد و اگر كارگزاران بنی امیه برای به وجود
آوردن جو مسموم، تبلیغات سوئی راه بیندازند، كذب محض و خلاف واقع می باشد؛ بلكه این سفری است كه طبق دعوت قبلی مردم كوفه انجام گرفته است. اما این بدان معنا نیست كه اگر مردم كوفه منصرف شدند، آن حضرت هم به خانه ی خود بازگردند. بلكه منظور آن حضرت این است كه در صورت انصراف مردم كوفه، ما هم به این شهر نمی آییم، اما اصل عدم بیعت با یزید و امر به معروف و نهی از منكر، بحال خود باقی است؛ اگر چه منجر به كشته شدن ما شود. یعنی این مبارزه اگر در كوفه نباشد، در هر جای دیگر ممكن خواهد بود.
بطور خلاصه علت اینكه امام فرمود اگر از دعوت خود برگشته اید، من از همینجا برمی گردم، این بود كه:
اولا: امام می خواست با این پیشنهاد، جلوی تبلیغات شوم دشمن را بگیرد. چون در غیر اینصورت دشمن شایع می كرد كه حسین بن علی علیه السلام بر علیه حاكم وقت شورش كرده و باید با او مبارزه كرد و این حسین علیه السلام است كه جنگ را آغاز كرده است.
ثانیا: حضرت با این پیشنهاد، به مردم فهماند كه حكومت یزیدیان، فرزند رسول خدا (ص) را از وطن بیرون و در بیابان، آن هم به همراه فرزندانش، اسیر ساخته است.
ثالثا: این پیشنهاد امام، جنبه ی اتمام حجت دارد كه در منزل شراف به صراحت می فرماید: «این سخنان من - یعنی درخواست بازگشت - اتمام حجت است برای شما و رفع مسئولیت در پیشگاه خداوند».
رابعا: بعضی از روایات حاكی از این است كه امام قصد بازگشت به سمت حجاز را داشت، ولی حر نگذاشت. كه این مطلب نمی تواند صحیح باشد، چون امام می دانست كه در حجاز و مكه از آسیب مأموران یزید در امان نیست و لذا اعمال حج را ناتمام گذاشت. پس چگونه ممكن است پس از نومیدی از مردم عراق، دوباره به حجاز برگردد؟ [2] .
در هر صورت، آزاد بودن امام از سوی مردم كوفه و یا لشكریان حر، كوچكترین اثر مثبت یا منفی در اصل مبارزه ی آن حضرت نداشت. همانگونه كه اصل دعوت آنان نمی توانست انگیزه و علت مبارزه و قیام آن حضرت باشد.
[1] طبري ج 7، ص 298 - كامل ابن اثير ج 3، ص 280 - ارشاد شيخ مفيد، ص 225 - مقتل خوارزمي، ص 232.
[2] قيام امام حسين عليه السلام، ص 159.